سبد خرید خالی است.
تسمه‌های دنده‌ای و شیاری هر دو از انواع تسمه‌های انتقال قدرت هستند، اما تفاوت‌های مهمی در طراحی، عملکرد و کاربرد دارند. هر کدام از این دو مدل تسمه در ماشین‌آلات خاصی به کار برده می‌شود و وظیفه خاصی را در هر موتور ایفا می‌کنند. این دو مدل در اندازه و برندهای مختلفی توسط کمپانی‌های مطرح دنیا تولید می‌شوند که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت. تسمه‌های شیاری به تسمه دینام و تسمه‌های دنده‌ای به تسمه تایم در خودروهای امروزی شهرت دارند. در ادامه مقاله تفاوت تسمه دنده ای و شیاری چیست به توضیح هر یک و ویژگی‌های آن دو خواهیم پرداخت تا با این دو مدل تسمه بیشتر آشنا شوید.
فهرست مطالب
تسمه دنده ای چیست؟
تسمه دنده‌ای (که به آن تسمه تایمینگ یا تسمه تایم نیز گفته می‌شود) نوعی تسمه انتقال قدرت است که برای انتقال نیرو بین دو یا چند پولی استفاده می‌شود. این نوع تسمه دارای دندانه‌هایی در سطح داخلی خود است که به‌طور دقیق در دندانه‌های پولی‌ها جا می‌گیرند. این طراحی خاص باعث می‌شود که تسمه با دقت بالا و بدون لغزش نیرو را منتقل کند. در بخش‌های بعدی محتوا به تفاوت تسمه دنده ای و تسمه شیاری خواهیم پرداخت.
ویژگی‌های تسمه دنده ای
- دندانه‌ها: دندانه‌های روی تسمه دنده‌ای در فواصل منظم قرار دارند و با دندانه‌های پولی‌ها جفت می‌شوند. این دندانه‌ها باعث جلوگیری از لغزش تسمه می‌شوند و انتقال نیرو را با دقت بالا ممکن می‌سازند.
- جنس: تسمه‌های دنده‌ای معمولاً از موادی مانند پلی‌اورتان یا لاستیک تقویت‌شده با الیاف یا سیم‌های فلزی ساخته می‌شوند. این ترکیب باعث می‌شود تسمه دارای مقاومت بالا در برابر کشش و سایش باشد.
- کاربرد:
- موتورهای خودرو: از تسمه دنده‌ای برای هماهنگی بین میل‌سوپاپ‌ها و میل‌لنگ استفاده می‌شود، به‌طوری‌که باز و بسته شدن سوپاپ‌ها به‌صورت دقیق با حرکت پیستون‌ها هماهنگ باشد.
- ماشین‌آلات صنعتی: در دستگاه‌های CNC، چاپگرهای سه‌بعدی و روبات‌ها برای انتقال دقیق حرکت از تسمه دنده‌ای استفاده می‌شود.
- سیستم‌های انتقال قدرت: در ماشین‌آلات و سیستم‌هایی که نیاز به انتقال قدرت با دقت بالا و هماهنگی کامل دارند، تسمه دنده‌ای به‌کار می‌رود.
تسمه شیاری چیست؟
تسمه شیاری (که به آن تسمه پلی V یا تسمه چند شیار نیز گفته می‌شود) نوعی تسمه انتقال قدرت است که ترکیبی از ویژگی‌های تسمه V شکل و تسمه تخت را داراست. این تسمه‌ها برای انتقال قدرت با راندمان بالا در فضاهای محدود طراحی شده‌اند و در کاربردهای مختلف صنعتی و خودرویی مورد استفاده قرار می‌گیرند. تفاوت تسمه شیاری و تسمه دنده ای در چیست؟ در بخش بعدی به این موضوع خواهیم پرداخت.
ویژگی‌های تسمه شیاری
- شکل ظاهری:
- تسمه شیاری دارای سطح داخلی با شیارهای طولی و موازی است. این شیارها معمولاً V شکل هستند و در سراسر طول تسمه قرار دارند.
- مقطع عرضی تسمه به‌صورت تخت با چندین شیار V شکل است، که این شیارها با پولی‌های خاصی که دارای شیارهای مشابه هستند، هماهنگ می‌شوند.
- جنس:
- این تسمه‌ها معمولاً از مواد مقاومی مانند لاستیک تقویت‌شده با الیاف پلی‌استر یا نخ‌های پارچه‌ای ساخته می‌شوند. برخی مدل‌ها ممکن است دارای تقویت‌کننده‌های فلزی نیز باشند.
- کاربرد:
- تسمه‌های شیاری در جایی که نیاز به انتقال نیرو در فضاهای محدود و با دقت و کارایی بالا وجود دارد، به کار می‌روند. از این تسمه‌ها در خودروها برای انتقال نیرو به اجزای مختلف مانند دینام، پمپ آب، و سیستم تهویه استفاده می‌شود.
- در صنایع دیگر مانند ماشین‌آلات سبک، لوازم خانگی (مانند ماشین لباس‌شویی)، و تجهیزات ورزشی نیز کاربرد دارند.
تفاوت تسمه شیاری و تسمه دنده ای چیست؟
تسمه شیاری و تسمه دنده‌ای هر دو از اجزای کلیدی در سیستم‌های انتقال نیرو هستند، اما تفاوت‌های مهمی در طراحی، کاربرد و عملکرد آن‌ها وجود دارد. در زیر به تفاوت تسمه شیاری و تسمه دنده ای خواهیم پرداخت:
ساختار و طراحی
- تسمه شیاری:
- دارای شیارهای طولی و موازی در سطح داخلی است.
- این شیارها به‌طور معمول V شکل هستند و به‌صورت موازی در طول تسمه قرار دارند.
- طراحی تخت و چند شیاری این تسمه باعث می‌شود تا سطح تماس بیشتری با پولی داشته باشد.
- تسمه دنده‌ای (تایمینگ):
- دارای دندانه‌های مشخص در سطح داخلی است که به دندانه‌های پولی‌ها می‌گیرند.
- دندانه‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که با دقت بالا درگیر شده و از لغزش جلوگیری می‌کنند.
نحوه انتقال نیرو
- تسمه شیاری:
- انتقال نیرو از طریق اصطکاک بین شیارهای تسمه و پولی انجام می‌شود.
- سطح تماس بالا به افزایش اصطکاک و کاهش لغزش کمک می‌کند، اما در شرایط لغزش زیاد، کارایی کاهش می‌یابد.
- تسمه دنده‌ای (تایمینگ):
- انتقال نیرو از طریق درگیری مستقیم دندانه‌های تسمه با دندانه‌های پولی انجام می‌شود.
- این نوع تسمه عملاً لغزش ندارد و انتقال نیرو با دقت بالا و هماهنگی دقیق انجام می‌شود.
کاربردها
- تسمه شیاری:
- معمولاً در سیستم‌هایی که نیاز به انتقال نیرو با راندمان بالا در فضاهای محدود دارند، مانند سیستم‌های کمکی خودروها (دینام، پمپ‌ها) و ماشین‌آلات خانگی استفاده می‌شود.
- در مواردی که انعطاف‌پذیری و فضای نصب محدود است، مناسب است.
- تسمه دنده‌ای (تایمینگ):
- برای کاربردهایی که نیاز به هماهنگی و زمان‌بندی دقیق دارند، مانند موتورهای خودرو (همزمانی میل‌سوپاپ‌ها و میل‌لنگ)، سیستم‌های انتقال حرکت در ماشین‌آلات CNC و چاپگرهای سه‌بعدی استفاده می‌شود.
- این تسمه‌ها در جایی که دقت بسیار بالا و هماهنگی مطلق نیاز است، به کار می‌روند.
بهترین برندهای تسمه های شیاری و دنده ای
برندهای متعددی در بازار وجود دارند که به تولید تسمه‌های شیاری (پلی V) با کیفیت بالا می‌پردازند. این برندها معمولاً به دلیل استفاده از مواد با کیفیت، طراحی دقیق، و تولید در استانداردهای بالا، محبوبیت زیادی در بین مشتریان صنعتی و خودرویی دارند. در زیر برخی از بهترین برندهای تسمه شیاری آورده شده است:
- برند تسمه دایکو: شرکت اصلی دایکو در ایتالیا قرار دارد که از بهترین تولیدکنندگان تسمه‌های تایم و یا دنده‌ای است. تسمه‌های تایم این شرکت عمر مفید طولانی دارند و در خودروهای سواری عموماْ استفاده می‌شود.
- برند تسمه دانگیل: تسمه دانگیل ساخت کشور کره جنوبی است که تسمه‌های شیاری و دنده‌ای آن بین استفاده کنندگان، طرفداران زیادی دارد.
- برند تسمه فولتک: تسمه‌های فول تک را عموماً با عنوان تسمه‌های کشاورزی در بازار می‌شناسند. تسمه‌های این شرکت کره‌ای دوام بالا، کیفیت بالا و نسوز ومقاوم در برابر سایش شهرت دارند.
- برند تسمه انزوپلاس: انزوپلاس ساخت کشور آلمان و تحت لیسانس اروپا است. تسمه تایم یا دنده ای این برند محبوبیت زیادی در بازار دارد.
- برند تسمه گتس: تسمه گتس ساخت کشور آمریکا است که کیفیت بسیار بالایی دارد. این محصول به دلیل داشتن نمونه‌های تقلبی و فیک زیاد در بازار کمتر مورد توجه افراد قرار می‌گیرد.
- برند تسمه پاورروپ: تسمه پاورروپ ساخت کشور ژآپن است که در دو بسته بندی مختلف(آبی رنگ و قرمز رنگ) در بازار به فروش می‌رسد. این تسمه کیفیت بالایی دارد و در برابر حرارت بالای موتور نیز مقاوم است.
جمع بندی
تسمه دنده‌ای (تایمینگ) برای کاربردهایی که نیاز به هماهنگی و دقت بسیار بالا دارند (مانند موتورهای خودرو) مناسب است، در حالی که تسمه شیاری (پلی V) برای انتقال نیرو با راندمان بالا در فضاهای محدود (مانند سیستم‌های کمکی خودرو و ماشین‌آلات خانگی) کاربرد دارد. انتخاب بین این دو تسمه بستگی به نیازهای خاص سیستم، دقت مورد نیاز و شرایط کاری دارد.
